Inhoud
Frozen shoulder (letterlijk: bevroren schouder, ook capsulitis adhaesiva, adhesieve capsulitis, of periarthritis humeroscapularis) is een aandoening waarbij de bewegingsmogelijkheid van het schoudergewricht (glenohumeraal gewricht) sterk is verminderd door verminderde elasticiteit van het gewrichtskapsel. Voor de diagnose frozen shoulder is een bewegingsbeperking van meer dan 50% gedurende langer dan drie maanden vereist.
Epidemiologie
De frozen shoulder komt het meest voor bij patiënten tussen de 40 en 60 jaar en vaker bij vrouwen. Diabetes mellitus is geassocieerd met frozen shoulder. Bij patiënten met schouderklachten die naar een polikliniek orthopedie werden verwezen, werd bij 7% als einddiagnose frozen shoulder gesteld.
Oorzaak
In de meeste gevallen is de oorzaak van een 'frozen shoulder' niet duidelijk, dan spreekt men van primaire adhesieve capsulitis. Er is een aantal oorzaken bekend van secundaire adhesieve capsulitis, zoals:
- Een (minimaal) trauma (bijvoorbeeld een val)
- Een lange tijd van immobilisatie (bijvoorbeeld na botbreuken)
- Repeterende belasting (eenzijdig bovenhands werk/sport)
Ook patiënten bekend met diabetes mellitus hebben een grotere kans op het krijgen van adhesieve capsulitis, waarbij gedacht wordt aan een verband met veranderde vascularisatie bij diabetes. Pathofysiologisch is er sprake van een ontstekingsreactie van het gewrichtskapsel. Daarbij is de recessus articularis verkleefd.
Beloop
Een frozen shoulder begint meestal eerst met pijnklachten. Pas daarna treedt de bewegingsbeperking op de voorgrond die ook gepaard kan gaan met veel pijn. In een later stadium nemen de pijn en de bewegingsbeperking weer af. De klachten lossen zich vrijwel altijd vanzelf op, maar houden gemiddeld zo'n één tot anderhalf jaar aan. Doordat de spieren lange tijd niet worden gebruikt kunnen soms blijvende bewegingsbeperkingen ontstaan.
Behandeling
Een groot deel van de behandeling bestaat uit bestrijding van de pijn, meestal met oraal paracetamol of NSAID's. Het is ook mogelijk binnen het gewricht (intra-articulair) ontstekingsremmers (corticosteroïden) en pijnstillers (lidocaïne) te injecteren. Ook fysiotherapie wordt gebruikt, zowel actieve bewegingsoefeningen als passieve technieken om de bewegelijkheid van het gewrichtskapsel te verbeteren. Deze behandelingen kunnen de symptomen verlichten, maar veranderen het beloop meestal niet. Als deze conservatieve therapie faalt, is het mogelijk operatief te behandelen. Een orthopedisch chirurg kan de arm onder anesthesie bewegen om het kapsel op te rekken. Ook kan er chirurgisch ruimte worden gemaakt, tussen de musculus subscapularis en de musculus supraspinatus.
Als alternatieve therapie worden soms goede resultaten bereikt met osteopathie en met injecties van het homeopathisch middel Betula Arnica.
